Σχεδιάζοντας το όνειρο

Μάνος Λαμπράκης  Η συγνώμη δεν είναι μια λεκτική χειρονομία ούτε μια ηθική προσδοκία. Είναι μια μορφή επανεγγραφής του τραύματος στο αρχείο της μνήμης. Δεν συντελείται στο πεδίο της αποκατάστασης, αλλά στο ασύμπτωτο βάθος μιας εκ νέου αποδοχής της απώλειας. Δεν αίρει την ενοχή, αλλά επιτρέπει την αναγνώρισή της χωρίς φονική επιμονή. Η συγνώμη, αν είναι αληθινή, δεν θεραπεύει. Ανοίγει. Ο Λόγος του Χριστού, στον ιερό χώρο της συγνώμης, δεν καλεί στην επιείκεια ως στρατήγημα της ηθικής. Δεν είναι επιείκεια, είναι ενανθρώπιση της συγκατάβασης. «Καὶ συγκατέβη ἐπὶ τὴν γῆν ὁ Ἄναρχος, καὶ σαρξ ἐγένετο ὁ ἀκατάληπτος» (Ἰω. α΄ 14). Στην ίδια την Ενανθρώπηση εγγράφεται η πρώτη πράξη συγνώμης, όχι ως παραγραφή, αλλά ως αποδοχή της μνήμης του άλλου. Η συγνώμη δεν είναι ποτέ αμνησία. Είναι επιλογή μνήμης που αρνείται τη διαιώνιση της απόρριψης. Η συγνώμη ανήκει σε εκείνο το φάσμα πράξεων που επιχειρούν την επανοικειοποίηση του ελλείμματος. Δεν «κλείνει» τίποτε, δεν «θεραπεύει» με όρους λειτουργικ...

"Όλη ἡ οἰκογένεια καθόταν στὸ ἴδιο δωμάτιο, πλάϊ στὴ φωτιὰ ἀπὸ κληματόβεργες. Η νύχτα δυνάμωνε. Όλα σιωποῦσαν. Τὰ ρυτιδωμένα χέρια ἀκουμποῦσαν στὰ γόνατα. Μονάχα ἡ φωτιά... Ἐκεῖ ἔζησα τὴν πρώτη μου συνάντηση μὲ τὸ μυστήριο. Ἡ σιωπή, ἡ νύχτα, ἡ φλόγα. Αὐτὴ ἡ βαθειά χαλάρωση. Καὶ ξαφνικά, ὅταν τὸ σκοτάδι καταντοῦσε πιεστικό, ἄναβε τὸ φῶς σὰ μιὰ ἀνάσταση. Ἡ ὀχλοβοὴ τῆς ζωῆς. "Ολοι καταπιάνονταν με τὴν ἑτοιμασία τοῦ βραδυνοῦ. Ύστερα ἐρχόταν τὸ νυχτέρι τῆς δουλειᾶς καὶ τῆς φιλίας." Olivier Clément, Ὁ ἄλλος ἥλιος, σελ. 16